Эффекты природного органического пигмента астаксантина и перспективы его применения при болезни Альцгеймера

Ирина Константиновна Малашенкова, Алла Анатольевна Селищева, Евгений Александрович Куликов, Даниил Павлович Огурцов, Сергей Андреевич Крынский, Наталья Юрьевна Лотош, Светлана Николаевна Москвина, Борис Митрофанович Величковский

Аннотация


Обзор посвящен анализу современной литературы по изучению эффектов каротиноида астаксантина и перспективам его применения при неврологической патологии. Описываются физико-химические характеристики астаксантина, предполагаемые механизмы его антиоксидантного, противовоспалительного и иммуномодулирующего действия. В контексте роли нейровоспаления и окислительного стресса в патогенезе болезни Альцгеймера, обсуждаются результаты исследований использования астаксантина при нейродегенерации. Обосновывается перспективность изучения астаксантина как потенциального лекарственного средства в комплексной терапии ранних стадий болезни Альцгеймера.

Ключевые слова


астаксантин; болезнь Альцгеймера; нейровоспаление; нейродегенерация; окислительный стресс; системное воспаление; иммунитет

Полный текст:

PDF

Литература


О. Г. Татарникова, М. А. Орлов, Н. В. Бобкова, Успехи биол. химии, 15(55), 351 – 390 (2015); https://www.fbras.ru/wp-content/uploads/2017/10/Tatarnikova.pdf.

M. E. Altunrende, D. Gezen-Ak, İ. L. Atasoy, et al., Noro Psikiyatr Ars., 55(4), 295 – 300 (2018); doi: 10.29399/npa.23259.

J. Bao, Y. A. R. Mahaman, R. Liu, et al., Front Aging Neurosci., № 11, 275 (2019); doi: 10.3389/fnagi.2019.00275.

M. P. Barros, M. J. Rodrigo, L. Zacarias, J. Agric. Food Chem., 66(23), 5733 – 5740 (2018); doi: 10.1021/acs.jafc.8b00866.

A. Bernabeu-Zornoza, R. Coronel, C. Palmer, et al., Neural Regen Res., 14(12), 2035 – 2042 (2019); doi: 10.4103/1673-5374.262571.

J. Bieschke, M. Herbst, T. Wiglenda, et al., Nat Chem Biol., 8(1), 93 – 101 (2011); doi: 10.1038/nchembio.719.

K. Bourgade, A. Le Page, C. Bocti, et al., J. Alzheimers Dis., № 50, 1227 – 1241(2016); doi: 10.3233/JAD-150652.

A. Bustamante, L. Masson, J. Velasco, et al., Food chemistry, № 190, 1013 – 1021 (2016); doi: 10.1016/j.foodchem.2015.06.062.

C. H. Chang, K. C. Chen, K. C. Liaw, et al., Molecules, 25(1), 214 (2020); doi: 10.3390/molecules25010214.

Y. Cheng, S. Li, M. Wang, et al., Medical Science Monitor, № 24, 9045 – 9053 (2018); doi: 10.12659/MSM.910766.

C. I. Choi, Mar Drugs, 17(4), 242 (2019); doi: 10.3390/md17040242.

R. Coronel, C. Palmer, O. Bernabeu-Splinter, et al., Neural Regen Res., 14(10), 1661 – 1671 (2019); doi: 10.4103/1673-5374.257511.

A. Croasdell, P. F. Duffney, N. Kim, et al., PPAR Research, № 2, 1 – 20 (2015); doi: 10.1155/2015/549691.

S. Davinelli, H. M. Melvang, L. P. Andersen, et al., Mar Drugs, 17(7), piiE382 (2019); doi: 10.3390/md17070382.

B. De Roos, G. G. Duthie, Mol. Nutr. Food Res., № 59, 1229 – 1248 (2015); doi: 10.1002/mnfr.201400568.

S. Fakhri, F. Abbaszadeh, L. Dargahi, et al., Pharmacol. Res., № 136, 1 – 20 (2018); doi: 10.1016/j.phrs.2018.08.012.

S. Fakhri, L. Dargahi, F. Abbaszadeh, et al., Eur. J. Pain., № 23, 750 – 764 (2019); doi: 10.1002/ejp.1342.

L. Guo, J. Tian, H. Du, J. Alzheimers Dis., 57(4), 1071 – 1086 (2017); doi: 10.3233/JAD-160702.

M. T. Heneka, M. K. O’Banion, D. Terwel, M. P. Kummer, J. Neural Transm., № 117, 919 – 947 (2010); doi: 10.1007/s00702-010-0438-z.

T. Iwamoto, K. Hosoda, R. Hirano, et al. J. Atheroscler. Thromb., 7, 216 – 222 (2000); doi: 10.5551/jat1994.7.216.

P. K. Kamat, A. Kalani, S. Rai, et al., Mol. Neurobiol., № 53, 648 – 661 (2016); doi: 10.1007/s12035-015-9384-y.

S. H. Kim, H. Kim, Mar Drugs, 17(10), 546 (2019); doi: 10.3390/md17100546.

S. H. Kim, J. W. Lim, H. Kim, Nutrients, № 10, 1320 (2018); doi: 10.3390/nu10091320.

Y. Kishimoto, H. Yoshida, K. Kondo, Mar Drugs., 14(2), 35 (2016); doi: 10.3390/md14020035.

D. Kumar, A. Ganeshpurkar, D. Kumar, et al., Eur. J. Med. Chem., № 148, 436 – 452 (2018); doi: 10.1016/j.ejmech.2018.02.035.

O. Y. Kytikova, J. M. Perelman, T. P. Novgorodtseva, et al., PPAR Res., № 2020, 8906968 (2020); doi: 10.1155/2020/8906968.

R. Landon, V. Gueguen, H. Petite, et al. Mar Drugs. 18(7), 357 (2020); doi: 10.3390/md18070357.

X. C. Li, Y. Hu, Z. H. Wang, et al., Sci Rep., № 6, 24756 (2016); doi: 10.1038/srep24756.

K. H. Lin, K. C. Lin, W. J. Lu, et al., Int. J. Mol. Sci., 17(1), 44 (2015); doi: 10.3390/ijms17010044.

C. L. Lin, Q. Kong, G. D. Cuny, et al., Future Med. Chem., 4(13), 1689 – 1700 (2012); doi: 10.4155/fmc.12.122.

X. Lin, Y. Zhao, S. Li, Euro. J. Pharmacol., № 806, 43 – 51 (2017); doi: 10.1016/j.ejphar.2017.04.008.

H. C. Liu, S. J. Leu, D. M. Chuang, J. Experim. Clin. Med., 4(3), 135 – 139 (2012); doi: 10.1016/j.jecm.2012.04.001.

X. Liu, T. Osawa, Biochemical and biophysical research communications, 357(1), 187 – 193 (2007); doi: 10.1016/j.bbrc.2007.03.120.

P. Lobos, B. Bruna, A. Cordova, et al., Neural Plast., № 2016, 3456783 (2016); doi: 10.1155/2016/3456783.

X. Luo, C. Liao, J. Quan, et al., Int. J. Cancer, 145(6), 1475 – 1483 (2019); doi: 10.1002/ijc.32253.

S. Magi, P. Castaldo, M. L. Macrì, et al., BioMed Research International., № 2016, 6701324 (2016); doi: 10.1155/2016/6701324.

B. R. Malik, D. C. Maddison, G. A. Smith, et al., Mol. Brain, № 12, 100 (2019); doi: 10.1186/s13041-019-0504-x.

M. Manczak, M. J. Calkins, P. H. Reddy, Hum. Mol. Genet., 20(13), 2495 – 2509 (2011); doi: 10.1093/hmg/ddr139.

J. Marsh, P. Alifragis, Neural Regen Res., № 13, 616 – 623 (2018); doi: 10.4103/1673-5374.230276.

C. Martij, C. R. Overk, J. W. Sijben, et al., Alzheimer’s & Dementia, 12(6), 633 – 644 (2016); doi: 10.1016/j.jalz.2015.12.005.

S. Meier, F. Alfonsi, N. D. Kurniawan, et al., Development, № 146, dev181933 (2019); doi: 10.1242/dev.181933.

G. L. Menn, J. G. Neels, Int. J. Mol. Sci., № 19, 1575 (2018); doi: 10.3390/ijms19061575.

A. Z. Mirza, I. I. Althagafi, H. Shamshad, Eur. J. Med. Chem., № 166, 502 – 513 (2019); doi: 10.1016/j.ejmech.2019.01.067.

A. Nishino, T. Maoka, H. Yasui, Tetrahedron Letters, 57(18), 1967 – 1970 (2016); doi: 10.1016/j.tetlet.2016.03.078.

S. P. Nobs, S. Natali, L. Pohlmeier, et al., J. Experim. Med., 214(10), 3015 – 3035 (2017); doi: 10.1084/jem.20162069.

M. Osterlie, B. Bjerkeng, S. Liaaen-Jensen, The journal of nutritional biochemistry, 11(10), 482 – 490 (2000); doi: 10.1016/s0955-2863(00)00104-2.

A. Le Page, G. Dupuis, E. H. Frost, et al., Exp. Gerontol, № 107, 59 – 66 (2018); doi: 10.1016/j.exger.2017.12.019.

J. S. Park, J. H. Chyun, Y. K. Kim, et al., Nutr. Metab (Lond), № 7, 18 (2010); doi: 10.1186/1743-7075-7-18.

D. Puzzo, O. Arancio, J. Alzheimers Dis., 33(S1), S111 – S120 (2013). doi: 10.3233/JAD-2012-129033.

S. O. Rahman, B. P. Panda, S. Parvez, et al., Biomed Pharmacother., 110, 47 – 58 (2019); doi: 10.1016/j.biopha.2018.11.043.

V. Rudajev, J. Novotny. Membranes (Basel), 10(9), 226 (2020); doi: 10.3390/membranes10090226.

M. Sciacca, C. Tempra, F. Scollo, et al., Biomembranes, 1860(9), 1625 – 1638 (2018); doi: 10.1016/j.bbamem.2018.02.022.

T. Sekikawa, Y. Kizawa, Y. Li, et al., J. Clin. Biochem. Nutr., 67(3), 307 – 316 (2020); doi: 10.3164/jcbn.19-116.

G. M. Shankar, S. Li, T. H. Mehta, et al., Nature medicine, № 14, 837 – 842 (2008); doi: 10.1038/nm1782.

H. Sies, C. Berndt, D. P. Jones, Annu. Rev. Biochem., № 86, 715 – 748 (2017); doi: 10.1146/annurev-biochem-061516-045037.

W. Song, J. Chen, A. Petrilli, et al., Nat. Med., 17(3), 377 – 382 (2011); doi: 10.1038/nm.2313.

C. Sy, C. Caris-Veyrat, C. Dufour, et al., Food & function, 4(5), 698 – 712 (2013); doi: 10.1039/c3fo30334a.

P. Tammineni, Q. Cai, Autophagy, 13(5), 982 – 984 (2017); doi: 10.1080/15548627.2017.1291114.

K. J. Thompson, S. Shoham, J. R. Connor. Brain Res. Bull., 55(2), 155 – 164 (2001); doi: 10.1016/S0361-9230(01)00510-X.

E. Tönnies, E. Trushina, J. Alzheimers Dis., 57(4), 1105 – 1121 (2017); doi: 10.3233/JAD-161088.

Y. Wang, E. Mandelkow, Nat. Rev. Neurosci., 17(1), 5 – 21 (2016); doi: 10.1038/nrn.2015.1.

X. J. Wang, W. Chen, X. T. Fu, et al., Cell Death Discov., № 4, 50 (2018); doi: 10.1038/s41420-018-0114-x.

B. Westermann, Biochim. Biophys. Acta., 1817(10), 1833 – 1838 (2012); doi: 10.1016/j.bbabio.2012.02.033.

J. Wojsiat, K. M. Zoltowska, K. Laskowska-Kaszub, et al., Oxidative Medicine and Cellular Longevity, № 2018, (2018); doi: 10.1155/2018/6435861.

S. Wong, S. Ima-Nirwana, K. Chin, Experimental and Therapeutic Medicine, 20, 2941 – 2952 (2020); doi: 10.3892/etm.2020.9075.

S. Yang, Q. Zhou, L. Yang, et al., Journal of oleo science, 64(3), 243 – 253 (2015); doi: 10.5650/jos.ess14219.

Y. Yang, S. Hu, J. He, et al., Medicine (Baltimore), 98(42), e17557 (2019); doi: 10.1097/MD.0000000000017557.

J. P. Yuan, F. Chen, Journal of agricultural and food chemistry, 47(9), 3656 – 3660 (1999); doi: 10.1021/jf981319u.




DOI: https://doi.org/10.30906/0869-2092-2021-84-1-14-24

Ссылки

  • На текущий момент ссылки отсутствуют.





© Издательский дом «Фолиум», 1993–2024


Наши партнеры:

      


Наши издания:
Подписаться на наши издания Вы можете через  Объединенный каталог «Пресса России»а также на сайтах агентств «УП Урал Пресс», «Ивис», «Прессинформ» и «Профиздат»Адрес pедакции:
Москва, Дмитровское ш., 157, корп. 6
Тел.: +7 499 258-08-28, доб. 18
E-mail: ekf@folium.ru