Мембранный рецептор прогестерона PGRMC1 — потенциальная мишень лекарственных средств

Елена Николаевна Карева, Виля Ахтямовна Булгакова, Дина Сергеевна Гуторова, Ольга Михайловна Олейникова, Ирина Николаевна Кононова, Александр Анатольевич Горбунов, Валентина Григорьевна Бреусенко, Владимир Петрович Фисенко

Аннотация


В обзоре представлены современные данные о молекулярных механизмах действия прогестерона (Р4), реализуемых через мембранные рецепторы. Проведен анализ данных об участии мембранных рецепторов Р4 в физиологической регуляции и патогенезе гормонозависимых процессов в тканях репродуктивного тракта женщины. PGRMC1 и 2 являются сигнальными белками-концентраторами, вовлеченными во множество физиологических и патологических процессов в репродуктивных и соматических тканях женщины. В целом PGRMC1 представляет собой многофункциональный белок с гем-связывающим сайтом, который выполняет роль партнера других белков — рецепторов эстрадиола, прогестерона и факторов роста, а также цитохромов, факторов транскрипции и т.д. Чаще всего роль PGRMC заключается в потенцировании эффекта молекулы-партнера за счет перемещения этой молекулы (или перенос протеосом вдоль микротрубочек) из внутриклеточных депо к месту встречи со специфическим лигандом. Учитывая стратегическое положение PGRMC1 в регуляции активности ряда жизненно важных функций организма, эти мембранные рецепторы прогестерона являются потенциальными мишенями лекарственных средств в области онкологии, гинекологии и эндокринологии.

Ключевые слова


мембранные рецепторы прогестерона; механизмы действия; патогенез; гормон-зависимые гиперпластические и неопластические процессы; мишени лекарственных средств

Полный текст:

PDF

Литература


В. Г. Бреусенко, Е. Н. Карева, Г. Н. Голухов и др., Рос. вестник акушера-гинеколога, 16(4), 25 – 31 (2016); doi: 10.17116/rosakush201616425-31

Н. Д. Гаспарян, Е. Н. Карева, О. С. Горенкова и др., Рос. вестник акушера-гинеколога, 7(5), 31 – 35 (2007); https://elibrary.ru/item.asp?id=9604118

Н. Д. Гаспарян, Е. Н. Карева, Л. С. Логутова, Рос. вестник акушера-гинеколога, 2(2), 4 – 6 (2002).

Е. Н. Карева, Н. А. Коцюбинская, Л. С. Булатова, А. А. Соломатина, Молек. мед., № 5, 35 – 40 (2015); https://elibrary.ru/item.asp?id=24344375

Е. Н. Карева, Д. А. Тихонов, Л. Х. Бехбудова и др., Молек. мед., № 4, 11 – 16 (2015); http://elibrary.ru/item.asp?id=23846685

Е. Н. Карева, А. А. Соломатина, Л. Х. Бехбудова и др., Молек. мед., 14(3), 9 – 16 (2016); http://elibrary.ru/item.asp?id=26139340

В. И. Краснопольский, Н. Д. Гаспарян, Е. Н. Карева, О. С. Горенкова, Рос. вестник акушера-гинеколога, 5(2), 7 – 9 (2005).

Г. М. Савельева, В. Г. Бреусенко, Е. Н. Карева и др., Акушерство и гинекол., № 3, 33 – 39 (2015); http://elibrary.ru/item.asp?id=23272309

Г. М. Савельева, В. Г. Бреусенко, Е. Н. Карева и др., Рос. вестник акушера-гинеколога, 18(6), 17 – 24 (2018); doi: 10.17116/rosakush20181806117

Г. М. Савельева, В. Г. Бреусенко, Е. Н. Карева и др., Вопросы гинекол., акушерства и перинатол., 18(3), 80 – 86 (2019); doi: 10.20953/1726-1678-2019-3-80-86

П. В. Сергеев, Р. Д. Сейфулла, А. И. Майский, Молекулярные аспекты действия стероидных гормонов, Наука, Москва (1971).

I. S. Ahmed, C. Chamberlain, R.J. Craven, Expert Opin Drug Metab. Toxicol., 8(3), 361 – 370 (2012); doi: 10.1517/17425255.2012.658367.

I. S. Ahmed, H. J. Rohe, K. E. Twist, et al., J. Pharmacol. Exp. Ther., 333(2), 564 – 573 (2010); doi: 10.1124/jpet.109.164210.

I. S. Ahmed, H. J. Rohe, K. E. Twist, R. J. Craven, J. Biol. Chem., 285, 24775 – 24782 (2010); doi: 10.1074/jbc. M110.134585.

C. Albrecht, V. Huck, M. Wehling, A. Wendler, Steroids, 77(14), 1543 – 1550 (2012); doi: 10.1016/j.steroids.2012. 09.006.

N. Bali, T. E. Morgan, C. E. Finch, Front Neurosci, 7, 157 (2013); doi: 10.3389/fnins.2013.00157.

K. Bunch, D. Tinnemore, S. Huff, et al., Reprod Sci., 21(2), 190 – 197 (2014); doi: 10.1177/1933719113492208.

M. A. Cahill, J. A. Jazayeri, et al., BBA — Reviews on Cancer (2016); doi: 10.1016/j.bbcan.2016.07.004

M. A. Cahill, J. Steroid Biochem. Mol. Biol., 105(1 – 5), 16 – 36 (2007); doi: 10.1016/j.jsbmb.2007.02.002.

H. L. Cai, Q. Y. Tan, P. Jiang, et al., Transl Psychiatry, 5, e661 (2015); doi: 10.1038/tp.2015.161.

U. B. Chu, T. A. Mavlyutov, M.-L. Chu, et al., EBioMedicine, 2(11), 1806 – 1813 (2015); doi: 10.1016/j.ebiom.2015.10.017.

N. C. Clark, A. M. Friel, C. A. Pru, et al., Cancer Biol. Ther., 17(3), 262 – 271 (2016); doi: 10.1080/15384047.2016.1139240

C. Dosiou, A. E. Hamilton, Y. Pang, et al., J. Endocrinol., 196(1), 67 – 77 (2008); doi: 10.1677/JOE-07-0317.

A. Elassar, X. Liu, V. Scranton, et al., Fertil Steril, 97(3), 572 – 578 (2012); doi: 10.1016/j.fertnstert.2011.12.026.

S. C. Elbein, P. A. Kern, N. Rasouli, et al., Diabetes, 60(3), 1019 – 1029 (2011); doi: 10.2337/db10-1270.

S. E. Franks, R. A. Jones, R. Briah, et al., BMC, 9, 134 (2016); doi: 10.1186/s13104-016-1919-4.

F. Frasca, G Pandini, P Scalia, et al., Mol. Cell Biol., 19, 3278 – 3288 (1999); doi: 10.1128/mcb.19.5.3278.

A. M. Friel, L. Zhang, C. A. Pru, et al., Cancer Let., 356(2PtB), 434 – 442 (2015); doi: 10.1016/j.canlet.2014.09.036.

C. A. Frye, K. Sumida, J. P. Lydon, et al., Psychopharmacology, 185(4), 423 – 432 (2006); doi: 10.1007/s00213-005-0300-4.

A. Galmozzi, B. P. Kok, A. S. Kim, et al., Nature, 576(7785), 138 – 142 (2019); doi: 10.1038/s41586-019-1774-2.

D. Gerdes, M. Wehling, B. Leube, E. Falkenstein, Biol. Chem., 379(7), 907 – 911 (1998); doi: 10.1515/bchm.1998.379.7.907.

D. Griffin, X. Liu, C. Pru, et al., Biol. Reprod., 91(2), 36 (2014); doi: 10.1095/biolreprod.114.117481.

K. K. Hampton, R. Stewart, D. Napier, et al., Adv. Lung Cancer, 4(3), 37 – 51 (2015); doi: 10.4236/alc.2015.43006.

K. K. Hampton and R. J. Craven, Oncoscience, 1(8), 504 – 512 (2014); doi: 10.18632/oncoscience.67

K. K. Hampton, K. Anderson, H. Frazier, et al., Mol. Pharmacol., 94(1), 665 – 673 (2018); doi: 10.1124/mol.117.110510.

Y. M. Hashim, D. Spitzer, S. Vangveravong, et al., Mol. Oncol., 8(5), 956 – 967 (2014); doi: 10.1016/j.molonc.2014.03.005.

S. Huang and M. P. Czech, Cell Metab., 5(4), 237 – 252(2007); doi: 10.1016/j.cmet.2007.03.006.

N. J. Izzo, A. Staniszewski, L. To, et al., PLoS One, 9(11), e111898 (2014); doi: 10.1371/journal.pone.0111898.

A. C. Jackson Wyse, S. L. Roche, et al., J. Neurochem., 136(1), 63 – 77 (2016); doi: 10.1111/jnc.13388.

S. Ji, A. Wu, H. Yang, Nan Fang Yi Ke Da Xue Xue Bao, 32(5), 635 – 638 (2012); PMID: 22588913.

D. R. Jones, W. J. Keune, K. E. Anderson, et al., FEBS J., 281(16), 3591 – 3608 (2014); doi: 10.1111/febs.12879.

Y. Kabe, T. Nakane, I. Koike, et al., Nature Commun., 7, 11030 (2016); doi: 10.1038/ncomms11030.

E. Karteris, S. Zervou, Y. Pang, et al., Mol. Endocrinol., 20(7), 1519 – 1534 (2006); doi: 10.1210/me.2005-0243.

C. S. Keator, K. Mah, O. D. Slayden, Mol. Hum, Reprod., 18(6), 308 – 319 (2012); doi: 10.1093/molehr/gas006.

I. Kimura, Y. Nakayama, M. Konishi, et al., Cur. Protein Pept. Sci., 13(7), 687 – 696 (2012); doi: 10.2174/138920312804142110.

X. Li, D. K. Rhee, R. Malhotra, et al., J. Clin. Invest., 126(1), 389 – 401 (2016); doi: 10.1172/JCI83831.

Z. Li, S. Ding, Q. Zhong, et al., Int. J. Clin. Exp. Med., 8(9), 15581 – 15590 (2015); PMCID: PMC4658941.

S. Liu, X. Ruan, S. Schultz, et al., Eur. J. Contracept Reprod Health Care, 20(1), 29 – 35 (2015); doi: 10.3109/13625187.2014.951997.

R. H. Mach, C. Zeng, W. G. Hawkins, J. Med. Chem., 56(18), 7137 – 7160 (2013); doi: 10.1021/jm301545c.

S. Makieva, E. Giacomini, J. Ottolina, et al., Int. J. Mol. Sci., 19(9), E2477 (2018); doi: 10.3390/ijms19092477.

M. Makvandi, E. D. Tilahun, B. P. Lieberman, et al., Biochem. Biophys. Res. Commun., 467(4), 1070 – 1075 (2015); doi: 10.1016/j.bbrc.2015.09.157.

M. Marino, P. Ascenzi, Steroids, 73, 853 – 858 (2008); doi: 10.1016/j.steroids.2007.12.003.

R. R. Matsumoto, L. Nguyen, N. Kaushal, M. J. Robson, Adv. Pharmacol., 69, 323 – 386 (2014); doi: 10.1016/B978-0-12-420118-7.00009-3.

C. Meyer, R. Schmid, P. C. Scriba, M. Wehling, Eur. J. Biochem., 239(3), 726 – 731 (1996); doi: 10.1111/j.1432-1033.1996.0726u.x.

L. Min, N. V. Strushkevich, I. N. Harnastai, et al., FEBS J., 272(22), 5832 – 5843 (2005); doi: 10.1111/j.1742-4658.2005.04977.x.

S. U. Mir, L. Jin, R. J. Craven, J. Biol. Chem., 287(18), 14494 – 14501 (2012); doi: 10.1074/jbc.M111.324921.

M. A. Mittelman-Smith, L. M. Rudolph, M. A. Mohr, P. E. Micevych, Front Endocrinol. (Lausanne), 8, 165 (2017); doi: 10.3389/fendo.2017.00165.

R. P. Munton, R. Tweedie-Cullen, M. Livingstone-Zatchej, et al., Mol. Cell Proteom., 6(2), 283 – 293 (2007); doi: 10.1074/mcp.M600046-MCP200.

H. Neubauer, S. E. Clare, W. Wozny, et al., Breast Cancer Res., 10(5), R85 (2008); doi: 10.1186/bcr2155.

H. Neubauer, X. Ruan, H. Schneck, et al., Menopause, 20(5), 504 – 510 (2013); doi: 10.1097/GME.0b013e3182755c97.

S. Oda, M. Nakajima, Y. Toyoda, et al., Drug Metab. Dispos., 39(11), 2057 – 2065(2011); doi: 10.1124/dmd.111.040907.

C. A. Palmerini, M. Mazzoni, G. Radicioni, et al., PLoS One, 11(1), e0147925 (2016); doi: 10.1371/journal.pone.0147925.

Y Pang, J Dong, P Thomas, Endocrinology, 154(1), 283 – 295 (2013); doi: 10.1210/en.2012-1772.

R. Pare, J. S. Shin, C. S. Lee, Histopathology, 69(3), 479 – 491 (2016); doi: 10.1111/his.12948.

J. J. Peluso, A. Yuan, X. Liu, V. Lodde, Biol. Reprod., 88(1), 20 (2013); doi: 10.1095/biolreprod.112.103036.

J. J. Peluso, Front Neurosci, 7, 99 (2013); doi: 10.3389/fnins.2013.00099.

J. J. Peluso, V. Lodde, X. Liu, Endocrinology, 153(8), 3929 – 3939 (2012); doi: 10.1210/en.2011-2096.

J. J. Peluso, J. Romak, X. Liu, Endocrinology, 149(2), 534 – 543 (2008); doi: 10.1210/en.2007-1050

S. L. Petersen, K. A. Intlekofer, P. J. Moura-Conlon, et al., J. Neuroendocrinol., 25(11), 991 – 1001 (2013); doi: 10.1111/jne.12060

F. Ponten, K. Jirstrom, M. Uhlen, J. Pathol., 216(4), 387 – 393 (2008); doi: 10.1002/path.2440.

B. I. Posner, J. Diabetes, 41(1), 108 – 113 (2017); doi: 10.1016/j.jcjd.2016.07.002.

Y. Qin, X. Jiao, J. L. Simpson, Z. J. Chen, Hum. Reprod. Update, 21(6), 787 – 808 (2015); doi: 10.1093/humupd/dmv036.

Y. Qin, Z. Chen, X. Han, et al., J. Steroid Biochem. Mol. Biol., 154, 302 – 311 (2015); doi: 10.1016/j.jsbmb.2015.01.002.

F. S. Raza, H. Takemori, H. Tojo, et al., Eur. J. Biochem., 268(7), 2141 – 2147 (2001); doi: 10.1046/j.1432-1327.2001.02096.x.

J. A. Rodriguez, Semin Cancer Biol., 27, 11 – 19 (2014); doi: 10.1016/j.semcancer.2014.03.005.

H. J. Rohe, I. S. Ahmed, K. E. Twist, R. J. Craven, Pharmacol. Ther., 121(1), 14 – 19 (2009); doi: 10.1016/j.pharmthera.2008.09.006.

D. Rozman, M. Stromstedt, L. C. Tsui, et al., Genomics, 38(3), 371 – 381 (1996); doi: 10.1006/geno.1996.0640.

X. Ruan, H. Neubauer, Y. Yang, et al., Climacteric, 15(5), 467 – 472 (2012); doi: 10.3109/13697137.2011.648232.

E. Runko, Z. Kaprielian, J. Neurosci., 24(41), 9015 – 9026 (2004); doi: 10.1523/JNEUROSCI.2385-04.2004

H. Sakamoto, K. Ukena, H. Takemori, et al., Neuroscience, 126(2), 325 – 334 (2004); doi: 10.1016/j.neuroscience.2004.04.003.

S. Salsano, A. Quinonero, S. Perez, et al., Fertil. Steril., 108(5), 832 – 842 (2017); doi: 10.1016/j.fertnstert.2017.07.1163.

J. Schuster, T. Karlsson, P. O. Karlstrom, et al., Reprod. Biol. Endocrinol., 8, 58 (2010); doi: 10.1186/1477-7827-8-58.

O. Selmin, G. W. Lucier, G. C. Clark, et al., Carcinogenesis, 17(12), 2609 – 2615 (1996); doi: 10.1093/carcin/17.12.2609

W. Shao, P. J. Espenshade, Cell Metab., 16(4), 414 – 419 (2012); doi: 10.1016/j.cmet.2012.09.002.

C. C. Shih, H. C. Chou, Y. J. Chen, et al., Life Sci., 231, 116541 (2019); doi: 10.1016/j.lfs.2019.06.016. Epub 2019 Jun 16.

H. Shimano, R. Sato, Nat. Rev. Endocrinol., 13(12), 710 – 730 (2017); doi: 10.1038/nrendo.2017.91

C. Skiadas, C. Duan, S. Correll, et al., Mol. Hum. Reprod., 18(7), 362 – 371 (2012); doi: 10.1093/molehr/gas008.

N. Sleiter, Y. Pang, C. Park, et al., Endocrinology, 150, 3833 – 3844 (2009); doi: 10.1210/en.2008-0774.

J. Stöckli, D. J. Fazakerley, and D. E. James, J. Cell Sci., 124(Pt. 24), 4147 – 4159 (2011); doi: 10.1242/jcs.097063.

M. Suchanek, A. Radzikowska, C. Thiele, Nat. Methods, 2(4), 261 – 267 (2005); doi: 10.1038/nmeth752.

Y. T. Tang, T. Hu, M. Arterburn, et al., J. Mol. Evol., 61(3), 372 – 380 (2005); doi: 10.1007/s00239-004-0375-2.

L. Terzaghi, I. Tessaro, F. Raucci, et al., Cell Cycle, 15(15), 2019 – 2032 (2016); doi: 10.1080/15384101.2016.1192731.

P. Thomas, Y. Pang, and J. Dong, Endocrinology, 155(3), 1107 – 1119 (2014); doi: 10.1210/en.2013-1991.

P. Thomas, Y. Pang, J. Dong, et al., Endocrinology, 148, 705 – 718 (2007); doi: 10.1210/en.2006-0974.

P. Thomas, Y, Pang, Neuroendocrinology, 96(2), 162 – 171 (2012); doi: 10.1159/000339822.

P. Thomas, Front Neuroendocrinol., 29(2), 292 – 312 (2008); doi: 10.1016/j.yfrne.2008.01.001.

H. W. Tsai, World J. Gastroenterol., 24(10), 1152 – 1166 (2018); doi: 10.3748/wjg.v24.i10.1152.

M. L. Uhler, A. Leung, S. Y. Chan, C. Wang, Fertil Steril., 58, 1191 – 1198 (1992); PMID: 1459270.

J. L. Wang, S. L. Li, Y. Y. Qin, Z. J. Chen, Reprod. Biomed. Online, 29(5), 640 – 643 (2014); doi: 10.1016/j.rbmo.2014.08.001.

B. Wegiel, D. Gallo, E. Csizmadia, et al., Cancer Res., 73(23), 7009 – 7021 (2013); doi: 10.1158/0008-5472.CAN-13-1075.

L. Wessel, A. Balakrishnan-Renuka, C. Henkel, et al., Cell Mol. Life Sci., 71(9), 1723 – 1740 (2014); doi: 10.1007/s00018-013-1448-4.

G. Xu, H. Wang, W. Li, et al., J. Cell Physiol., 234(4), 3613 – 3620 (2019); doi: 10.1002/jcp.27083

J. Xu, C. Zeng, W. Chu, et al., Nat. Commun., 2, 380 (2011); doi: 10.1038/ncomms1386.

N. Yoshitani, K. Satou, K. Saito, et al., Proteomics, 5(6), 1472 – 1480 (2005); doi: 10.1002/pmic.200401032.

M. Zanuy, A. Ramos-Montoya, O. Villacanas, et al., Metabolomics, 8(3), 454 – 464 (2012); doi: 10.1007/s11306-011-Х0328-x.

M. Zhang, M. Robitaille, A. D. Showalter, et al., Mol. Cell Proteomics, 13, 3049 – 3062 (2014); doi: 10.1074/mcp.M114.040196.

Y. Zhang, X. Ruan, M. Willibald, et al., Gynecol Endocrinol., 32(1), 58 – 60(2016); doi: 10.3109/09513590.2015.1078303.

G. Zhao, G. Yan, J. Cheng, et al., Sci. Rep., 5, 7647 (2015); doi: 10.1038/srep07647.

J. Zhou, Q. Yu, R. Chen, et al., Maturitas, 76(2), 129 – 133 (2013); doi: 10.1016/j.maturitas.2013.06.013.

X. Zhu, Y. Han, Z. Fang, et al., Oncol. Rep., 30(5); 2488 – 2494 (2013); doi: 10.3892/or.2013.2680.

Y. Zhu, Rice C. D., Pang Y., et al., Proc. Natl. Acad. Sci. USA, 100(5), 2231 – 2236 (2003); doi: 10.1073/pnas.0336132100.

D. G. Zuloaga, S. L. Yahn, Y. Pang, et al., Endocrinology, 153(9), 4432 – 4443 (2012); doi: 10.1210/en.2012-1469.




DOI: https://doi.org/10.30906/0869-2092-2020-83-6-19-29

Ссылки

  • На текущий момент ссылки отсутствуют.





© Издательский дом «Фолиум», 1993–2024


Наши партнеры:

      


Наши издания:
Подписаться на наши издания Вы можете через  Объединенный каталог «Пресса России»а также на сайтах агентств «УП Урал Пресс», «Ивис», «Прессинформ» и «Профиздат»Адрес pедакции:
Москва, Дмитровское ш., 157, корп. 6
Тел.: +7 499 258-08-28, доб. 18
E-mail: ekf@folium.ru