Молекулярные механизмы нейротропного действия афобазола

Михаил Владимирович Воронин, Илья Андреевич Кадников, Елена Владимировна Абрамова

Аннотация


В обзоре изложены результаты исследований, посвящённых анализу участия сигма-1 рецептора (шаперон Sigma1R) и фермента хинон-редуктаза 2 (NQO2) в фармакодинамике афобазола.

Ключевые слова


афобазол; анксиолитик; нейропротекция; сигма-1 рецептор; хинон-редуктаза 2

Полный текст:

PDF

Литература


Е. В. Абрамова, М. В. Воронин, С. Б. Середенин, Эксперим. и клин. фармакол., 80(2), 3 – 7 (2017); doi: 10.30906/0869-2092-2017-80-2-3-7.

Е. В. Абрамова, М. В. Воронин, С. Б. Середенин, Хим.-фарм. журн., 53(8), 3 – 7 (2019); doi: 10.30906/0023-1134-2019-53-8-3-7.

Е. В. Абрамова, М. В. Воронин, С. Б. Середенин, Хим.-фарм. журн., 49(1), 9 – 11 (2015); doi: 10.30906/0023-1134-2015-49-1-9-11.

В. С. Байкова, И. А. Кадников, М. В. Воронин и др., Бюл. эксперим. биол. и мед., 151(5), 528 – 531 (2011).

Д. К. Беляев, История и теория эволюционного учения, Ленинград (1974).

Д. К. Беляев, Л. Шюлер, П. М. Бородин, Генетика, 12(12), 62 – 71 (1976).

Ю. В. Вахитова, У. Ш. Кузьмина, М. В. Воронин и др., Вестн. РАМН, 488(3), 329 – 332 (2019); doi: 10.31857/S0869-56524883329-332.

М. В. Воронин, Л. Н. Аксенова, О. А. Бунеева и др., Бюл. эксперим. биол. и мед., 147(7), 31 – 33 (2009).

М. В. Воронин, И. А. Кадников, С. Б. Середенин, Нейрохимия, 36(1), 1 – 9 (2019); doi: 10.1134/S1027813319010187.

И. П. Галаева, Т. Л. Гарибова, Т. А. Воронина и др., Бюл. эксперим. биол. и мед, 140(5), 535 – 537 (2005).

А. Д. Дурнев, В. А. Меркулов, А. К. Жанатаев и др., Руководство по проведению доклинических исследований лекарственных средств, ФГБУ «НЦЭСМП» Минздравсоцразвития России, Москва (2012).

Т. А. Зенина, И. В. Гавриш, Д. С. Мелкумян и др., Бюл. эксперим. биол. и мед, 140(8), 194 – 196 (2005).

И. А. Кадников, М. В. Воронин, Д. Н. Воронков и др., Нейрохимия, 37(2), 173 – 182 (2020); doi: 10.31857/S1027813320010112.

И. А. Кадников, М. В. Воронин, С. Б. Середенин, Хим.-фарм. журн., 47(10), 9 – 11 (2013); doi: 10.30906/0023-1134-2013-47-10-9-11.

И. А. Кадников, М. В. Воронин, С. Б. Середенин, Фармакокин. и фармакодин., 3, 3 – 8 (2018); doi: 10.24411/2587-7836-2018-10017.

И. А. Кадников, М. В. Воронин, С. Б. Середенин, Бюл. эксперим. биол. и мед, 159(1), 52 – 55 (2015).

И. А. Кадников, М. В. Воронин, С. Б. Середенин, Фармакокин. и фармакодин., 3, 27 – 30 (2018); doi: 10.24411/2587-7836-2018-10020.

Т. Я. Можаева, М. А. Яркова, В. П. Лезина и др., Хим.-фарм. журн., 45(3), 19 – 22 (2011).

Г. Г. Незнамов, С. А. Сюняков, Д. В. Чумаков и др., Эксперим. и клин. фармакол., 64(2), 15 – 19 (2001).

Г. Г. Незнамов, С. А. Сюняков, Д. В. Чумаков и др., Психиатр. и психофармакотер., 8(4), 8 – 13 (2006).

Е. В. Ряскина, М. В. Воронин, С. Б. Середенин, Хим.-фарм. журн., 46(6), 12 – 13 (2012).

С. Б. Середенин, Т. А. Антипова, М. В. Воронин и др., Бюл. эксперим. биол. и мед., 147(7), 53 – 55 (2009).

С. Б. Середенин, А. О. Виглинская, Т. Я. Можаева и др., Эксперим. и клин. фармакол., 71(2), 50 – 52 (2008).

С. Б. Середенин, М. В. Воронин, Эксперим. и клин. фармакол., 72(1), 3 – 11 (2009).

С. Б. Середенин, М. В. Воронин, Е. В. Абрамова, Эксперим. и клин. фармакол., 80(9), 9 – 19 (2017); doi: 10.30906/0869-2092-2017-80-9-9-19.

С. Б. Середенин, Т. А. Воронина, Г. Г. Незнамов и др., Вестн. РАМН, 11, 3 – 9 (1998).

С. Б. Середенин, Т. Л. Гарибова, А. Л. Кузнецова и др., Эксперим. и клин. фармакол, 72(1), 15 – 18 (2009).

С. Б. Середенин, В. А. Крайнева, Эксперим. и клин. фармакол., 72(1), 24 – 28 (2009).

С. Б. Середенин, Г. М. Молодавкин, М. В. Воронин и др., Эксперим. и клин. фармакол, 72(1), 19 – 21 (2009).

С. Б. Середенин, О. В. Поварова, О. С. Медведев и др., Эксперим. и клин. фармакол., 69(4), 3 – 5 (2006).

К. С. Чекина, М. А. Яркова, С. Б. Середенин, Бюл. эксперим. биол. и мед, 148(10), 408 – 410 (2009).

М. А. Яркова, Эксперим. и клин. фармакол, 74(8), 3 – 7 (2011).

М. А. Яркова, С. Б. Середенин, Бюл. эксперим. биол. и мед., 157(6), 733 – 735 (2014).

A. M. Abramyan, H. Yano, M. Xu, et al., Comput. Struct. Biotechnol. J., 18, 199 – 206 (2020); doi: 10.1016/j.csbj.2019.12.012.

A. Alon, H. Schmidt, S. Zheng, et al., Adv. Exp. Med. Biol., 964, 5 – 13 (2017); doi: 10.1007/978-3-319-50174-1_2.

G. Alonso, V. Phan, I. Guillemain, et al., Neurosci., 97(1), 155 – 170 (2000); doi: 10.1016/s0306-4522(00)00014-2.

A. Altpere, S. Raud, S. Sutt, et al., Behavioural brain research, 352, 94 – 98 (2018); doi: 10.1016/j.bbr.2017.09.039.

A. A. Behensky, I. E. Yasny, A. M. Shuster, et al., J. Pharmacol. and Experim. Ther., 347(2), 458 – 467 (2013); doi: 10.1124/jpet.113.208348.

A. A. Behensky, I. E. Yasny, A. M. Shuster, et al., J. Pharmacol. and Experim. Ther., 347(2), 468 – 477 (2013); doi: 10.1124/jpet.113.208330.

M. S. Bhuiyan, H. Tagashira, K. Fukunaga, J. Pharmacol. Sci., 121(3), 177 – 184 (2013); doi: 10.1254/jphs.12r13cp.

J. A. Boutin, F. Bouillaud, E. Janda, et al., Molecular pharmacol., 95(3), 269 – 285 (2019); doi: 10.1124/mol.118.114231.

J. A. Boutin, G. Ferry, J. Pharmacol. and Experim. Ther., 368(1), 59 – 65 (2019); doi: 10.1124/jpet.118.253260.

J. M. Brimson, S. Brimson, C. Chomchoei, et al., Expert Opin Ther. Targets, 24(10), 1009 – 1028 (2020); doi: 10.1080/14728222.2020.1805435.

B. Calamini, B. D. Santarsiero, J. A. Boutin, et al., Biochem. J., 413(1), 81 – 91 (2008); doi: 10.1042/BJ20071373.

L. E. Cassagnes, M. Chhour, P. Perio, et al., Free Radic. Biol. Med., 120, 56 – 61 (2018); doi: 10.1016/j.freeradbiomed.2018.03.002.

L. E. Cassagnes, P. Perio, G. Ferry, et al., Free Radic. Biol. Med., 89, 126 – 134 (2015); doi: 10.1016/j.freeradbiomed.2015.07.150.

D. Chen, X. Li, X. Liu, et al., Biology of reproduction, 97(4), 598 – 611 (2017); doi: 10.1093/biolre/iox098.

N. Chevallier, E. Keller, T. Maurice, J. Psychopharmacol., 25(7), 960 – 975 (2011); doi: 10.1177/0269881111400648.

M. G. Christ, A. M. Clement, C. Behl, Trends Neurosci., 43(2), 79 – 81 (2020); doi: 10.1016/j.tins.2019.12.002.

U. B. Chu, A. E. Ruoho, Molecular. Pharmacol., 89(1), 142 – 153 (2016); doi: 10.1124/mol.115.101170.

J. Cuevas, A. Behensky, W. Deng, et al., J. Pharmacol. and Experim. Ther., 339(1), 152 – 160 (2011); doi: 10.1124/jpet.111.182774.

J. Cuevas, A. Rodriguez, A. Behensky, et al., J. Pharmacol. and Experim. Ther., 339(1), 161 – 172 (2011); doi: 10.1124/jpet.111.182816.

B. Delprat, L. Crouzier, T. P. Su, et al., Adv Exp. Med. Biol., 1131, 699 – 718 (2020); doi: 10.1007/978-3-030-12457-1 28.

T. Dorai, A. Shah, F. Summers, et al., Prostate, 78(15), 1181 – 1195 (2018); doi: 10.1002/pros.23693.

M. J. Duncan, J. S. Takahashi, M. L. Dubocovich, Endocrinol., 122(5), 1825 – 1833 (1988); doi: 10.1210/endo-122-5-1825.

A. D. G. Fedoce, F. Ferreira, R. G. Bota, et al., Free Radic. Res., 52(7), 737 – 750 (2018); doi: doi: 10.1080/10715762.2018.1475733.

G. Ferry, S. Hecht, S. Berger, et al., Chemico-biological interactions, 186(2), 103 – 109 (2010); doi: 10.1016/j.cbi.2010.04.006.

C. E. Foster, M. A. Bianchet, P. Talalay, et al., Free Radic. Biol. Med., 29(3 – 4), 241 – 245 (2000); doi: 10.1016/s0891-5849(00)00299-9.

C. E. Foster, M. A. Bianchet, P. Talalay, et al., Biochem., 38(31), 9881 – 9886 (1999); doi: 10.1021/bi990799v.

Y. Fu, L. Buryanovskyy, Z. Zhang, J. Biol. Chem., 283(35), 23829 – 23835 (2008); doi: 10.1074/jbc.M801371200.

Y. Fu, L. Buryanovskyy, Z. Zhang, Biochem. and Biophys. Rese. Commun., 336(1), 332 – 338 (2005); doi: 10.1016/j.bbrc.2005.08.081.

E. J. Gallaher, J. C. Crabbe, Genetic Basis Alcohol and Drug Actions, Springer Science + Business Media, New York (1991).

K. A. Gromek, F. P. Suchy, H. R. Meddaugh, et al., Journal Biol. Chem., 289(29), 20333 – 20344 (2014); doi: 10.1074/jbc.M113.537993.

B. Guardiola-Lemaitre, C. De Bodinat, P. Delagrange, et al., Br. J. Pharmacol., 171(15), 3604 – 3619 (2014); doi: 10.1111/bph.12720.

K. Gudsnuk, F. A. Champagne, ILAR journal / National Research Council, Institute of Laboratory Animal Resources, 53(3 – 4), 279 – 288 (2012); doi: 10.1093/ilar.53.3-4.279.

X. Guitart, X. Codony, X. Monroy, Psychopharmacology, 174(3), 301 – 319 (2004); doi: 10.1007/s00213 – 004 – 1920 – 9.

T. Hashimoto, M. Nakai, Neurosci. Lett., 502(1), 10 – 12 (2011); doi: 10.1016/j.neulet.2011.07.008.

T. Hayashi, Psychiatry and Clinical Neurosci., 69(4), 179 – 191 (2015); doi: 10.1111/pcn.12262.

T. Hayashi, M. Fujimoto, Molecular Pharmacol., 77(4), 517 – 528 (2010); doi: 10.1124/mol.109.062539.

T. Hayashi, T. P. Su, J. Pharmacol. and Experim. Ther., 306(2), 718 – 725 (2003); doi: 10.1124/jpet.103.051284.

T. Hayashi, T. P. Su, Proc. Natl. Acad. Sci. USA, 98(2), 491 – 496 (2001); doi: 10.1073/pnas.021413698.

T. Hayashi, T. P. Su, J. Pharmacol. and Experim. Ther., 306(2), 726 – 733 (2003); doi: 10.1124/jpet.103.051292.

T. Hayashi, T. P. Su, Subcell Biochem., 51, 381 – 398 (2010); doi: 10.1007/978-90-481-8622-8 13.

T. Hayashi, T. P. Su, Cell, 131(3), 596 – 610 (2007); doi: 10.1016/j.cell.2007.08.036.

M. T. Heneka, Nat. Rev. Immunol., 19(2), 79 – 80 (2019); doi: 10.1038/s41577-018-0112-5.

M. L. James, B. Shen, C. L. Zavaleta, et al., J. Med. Chem., 55(19), 8272 – 8282 (2012); doi: 10.1021/jm300371c.

E. Janda, F. Nepveu, B. Calamini, et al., Molecular Pharmacol., (2020); doi: 10.1124/molpharm.120.000105.

E. Janda, M. Parafati, S. Aprigliano, et al., British J. Pharmacol., 168(1), 46 – 59 (2013); doi: 10.1111/j.1476-5381.2012.01870.x.

L. L. Ji, J. B. Peng, C. H. Fu, et al., Behav. Brain Res., 311, 408 – 415 (2016); doi: 10.1016/j.bbr.2016.05.056.

L. L. Ji, J. B. Peng, C. H. Fu, et al., Mol. Med. Rep., 16(4), 4987 – 4993 (2017); doi: 10.3892/mmr.2017.7185.

I. A. Kadnikov, E. R. Verbovaya, D. N. Voronkov, et al., Int. J. Mol. Sci., 21(20), (2020); doi: 10.3390/ijms21207620.

G. E. Karagoz, D. Acosta-Alvear, P. Walter, Cold Spring Harb Perspect Biol., 11(9), (2019); doi: 10.1101/cshperspect.a033886.

C. Katnik, A. Garcia, A. A. Behensky, et al., J. Neurochem., 139(3), 497 – 509 (2016); doi: 10.1111/jnc.13756.

C. Katnik, A. Garcia, A. A. Behensky, et al., Neurobiology of disease, 62, 354 – 364 (2014); doi: 10.1016/j.nbd.2013.10.011.

V. S. Knopik, J. M. Neiderhiser, J. C. DeFries, et al., Behavioral genetics, Worth Publishers, Macmillan Learning, New York (2017).

M. C. Kopp, N. Larburu, V. Durairaj, et al., Nat. Struct. Mol. Biol., 26(11), 1053 – 1062 (2019); doi: 10.1038/s41594-019-0324-9.

A. Kruse, Handbook Experim. Pharmacol., 244, 13 – 25 (2017); doi: 10.1007/164_2016_95.

Y. Lan, P. Bai, Z. Chen, et al., Acta Pharm Sin B, 9(6), 1204 – 1215 (2019); doi: 10.1016/j.apsb.2019.07.002.

F. Mailliet, G. Ferry, F. Vella, et al., Biochem. Pharmacol., 71(1 – 2), 74 – 88 (2005); doi: 10.1016/j.bcp.2005.09.030.

F. Mailliet, G. Ferry, F. Vella, et al., FEBS Lett, 578(1 – 2), 116 – 120 (2004); doi: 10.1016/j.febslet.2004.10.083.

K. S. Marriott, M. Prasad, V. Thapliyal, et al., J. Pharmacol. and Experim. Ther., 343(3), 578 – 586 (2012); doi: 10.1124/jpet.112.198168.

T. Maurice, Expert Opin Drug Discov., 1 – 17 (2020); doi: doi: 10.1080/17460441.2021.1838483.

J. Meunier, B. Demeilliers, A. Celerier, et al., Behav. Brain Res., 166(1), 166 – 176 (2006); doi: 10.1016/j.bbr.2005.07.019.

A. K. Mishra, T. Mavlyutov, D. R. Singh, et al., Biochem. J., 466(2), 263 – 271 (2015); doi: 10.1042/BJ20141321.

T. Mori, T. Hayashi, E. Hayashi, et al., PloS one, 8(10), e76941 (2013); doi: 10.1371/journal.pone.0076941.

R. Morihara, T. Yamashita, X. Liu, et al., J. Neurosci. Res., 96(10), 1707 – 1716 (2018); doi: 10.1002/jnr.24270.

O. Nosjean, M. Ferro, F. Coge. et al., J. Biol. Chem., 275(40), 31311 – 31317 (2000); doi: 10.1074/jbc.M005141200.

O. Nosjean, J. P. Nicolas, F. Klupsch, et al., Biochem. Pharmacol., 61(11), 1369 – 1379 (2001); doi: 10.1016/s0006-2952(01)00615-3.

J. L. Ortega-Roldan, F. Ossa, J. R. Schnell, J. Biol. Chem., 288(29), 21448 – 21457 (2013); doi: 10.1074/jbc.M113.450379.

F. Ossa, J. R. Schnell, J. L. Ortega-Roldan, Adv Exp. Med. Biol., 964, 15 – 29 (2017); doi: 10.1007/978-3-319-50174-1_3.

S. D. Pegan, M. Sturdy, G. Ferry, et al., Protein science: a publication of the Protein Society, 20(7), 1182 – 1195 (2011); doi: 10.1002/pro.647.

M. Prasad, J. Kaur, K. J. Pawlak, et al., J. Biol. Chem., 290(5), 2604 – 2616 (2015); doi: 10.1074/jbc.M114.605808.

A. N. Rappaport, E. Jacob, V. Sharma, et al., J. Neurosci., 35(47), 15568 – 15581 (2015); doi: 10.1523/jneurosci.1170-15.2015.

C. R. Reinhardt, Q. H. Hu, C. G. Bresnahan, et al., ACS Catal, 8(12), 12015 – 12029 (2018); doi: 10.1021/acscatal.8b04193.

A. J. Rennekamp, X. P. Huang, Y. Wang, et al., Nat. Chem. Biol., 12(7), 552 – 558 (2016); doi: 10.1038/nchembio.2089.

K. Reybier, P. Perio, G. Ferry, et al., Free radical research, 45(10), 1184 – 1195 (2011); doi: 10.3109/10715762.2011.605788.

M. J. Robson, M. Elliott, M. J. Seminerio, et al., Eur. Neuropsychopharmacol., 22(4), 308 – 317 (2012); doi: 10.1016/j.euroneuro.2011.08.002.

C. G. Rousseaux, S. F. Greene, J. Recept Signal Transduct Res., 36(4), 327 – 388 (2016); doi: 10.3109/10799893. 2015.1015737.

D. A. Ryskamp, S. Korban, V. Zhemkov, et al., Front Neurosci, 13, 862 (2019); doi: 10.3389/fnins.2019.00862.

A. Saito, L. Cai, K. Matsuhisa, et al., J. Neurochem., 144(1), 35 – 49 (2018); doi: 10.1111/jnc.14221.

H. R. Schmidt, S. Zheng, E. Gurpinar, et al., Nature, 532(7600), 527 – 530 (2016); doi: 10.1038/nature17391.

J. Segura-Aguilar, I. Paris, P. Munoz, et al., J. Neurochem., 129(6), 898 – 915 (2014); doi: 10.1111/jnc.12686.

J. W. Smoller, Neuropsychopharmacology: official publication of the American College of Neuropsychopharmacology, 41(1), 297 – 319 (2016); doi: 10.1038/npp.2015.266.

S. Srivats, D. Balasuriya, M. Pasche, et al., J. Cell Biol., 213(1), 65 – 79 (2016); doi: 10.1083/jcb.201506022.

B. Stauch, L. C. Johansson, J. D. McCorvy, et al., Nature, 569(7755), 284 – 288 (2019); doi: 10.1038/s41586-019-1141-3.

T. P. Su, J. Pharmacol. and Experim. Ther., 223(2), 284 – 290 (1982).

T. P. Su, T. C. Su, Y. Nakamura, et al., Trends in pharmacological sciences, 37(4), 262 – 278 (2016); doi: 10.1016/j.tips.2016.01.003.

J. Toyohara, M. Sakata, K. Ishiwata, Cent Nerv Syst Agents Med. Chem., 9(3), 190 – 196 (2009); doi: 10.2174/1871524910909030190.

N. Umek, B. Gersak, N. Vintar, et al., Front Mol. Neurosci., 11, 467 (2018); doi: 10.3389/fnmol.2018.00467.

M. V. Voronin, I. A. Kadnikov, Pharmacol. Res. & Perspect., 4(6), e00273 (2016); doi: 10.1002/prp2.273.

M. V. Voronin, I. A. Kadnikov, D. N. Voronkov, et al., Sci. Rep., 9(1), 17020 – 17020 (2019); doi: 10.1038/s41598-019-53413-w.

M. V. Voronin, Y. V. Vakhitova, S. B. Seredenin, Int. J. Mol. Sci., 21(19), 7088 (2020); doi: 10.3390/ijms21197088.

W. Wang, W. D. Le, T. Pan, et al., J. Gerontol. A Biol. Sci. Med. Sci., 63(2), 127 – 134 (2008); doi: 10.1093/gerona/63.2.127.

F. Weber, B. Wünsch, Handbook of experimental pharmacology, 244, 51 – 79 (2017); doi: 10.1007/164_2017_33.

H. Yano, L. Liu, S. Naing, et al., Front Neurosci., 13, 1356 (2019); doi: 10.3389/fnins.2019.01356.

A. W. K. Yeung, M. G. Georgieva, A. G. Atanasov, et al., 12(143), (2019); doi: 10.3389/fnmol.2019.00143.

B. Zhang, L. Wang, T. Chen, et al., Neuropharmacol., 116, 387 – 398 (2017); doi: 10.1016/j.neuropharm.2017.01.014.

S. Zhang, R. Wang, G. Wang, ACS Chem. Neurosci., 10(2), 945 – 953 (2019); doi: 10.1021/acschemneuro.8b00454.

Q. Zhao, X. L. Yang, W. D. Holtzclaw, et al., Proc. Natl. Acad. Sci. USA, 94(5), 1669 – 1674 (1997); doi: 10.1073/pnas.94.5.1669.

Z. Zhou, M. Torres, H. Sha, et al., Science, 368(6486), 54 – 60 (2020); doi: 10.1126/science.aay2494.




DOI: https://doi.org/10.30906/0869-2092-2021-84-2-15-22

Ссылки

  • На текущий момент ссылки отсутствуют.





© Издательский дом «Фолиум», 1993–2024


Наши партнеры:

      


Наши издания:
Подписаться на наши издания Вы можете через  Объединенный каталог «Пресса России»а также на сайтах агентств «УП Урал Пресс», «Ивис», «Прессинформ» и «Профиздат»Адрес pедакции:
Москва, Дмитровское ш., 157, корп. 6
Тел.: +7 499 258-08-28, доб. 18
E-mail: ekf@folium.ru